Outoridat riba yu (Aruba)

Un menor di edat no por tuma sierto desishonnan.Pesei e yu ta bou di outoridat,por ehèmpel di un of ambos mayor.Hopi bes mayornan ta risibi outoridat outomátikamente, pero tin biaha mester pidi outoridat pa medio di un prosedura na Korte of via un petishon pa firma e outoridat den e registro di outorisashon.E proseduranan aki ta kai bou di Derecho Sivil.

Kiko ta outoridat?

Si bo tin outoridat riba un yu bo ta responsabel pa kuido i edukashon di e yu aki.Bo tin un kompromiso di kuido, ku ta nifiká ku bo tin ku karga ku e gastunan di kuido di e yu (te ku 18aña). E gastunan di estudio i bida bo mester keda paga te ku 21 aña.Tambe bo ta manehá e sèn di e menor.Bo ta su representante legal. 

Outoridat riba e yu bo por regla na 2 manera:

  • Un persona tin outoridat ,of 
  • Personanan tin outoridat 

Bo ta mas bieu pa lei? (hurídikamente)

Bo tin outoridat outomátikamente segun lei? Of ta nesesario pa solisitá outoridat?Prome ku por kontestá e pregunta aki, verifiká si bo ta e tata legal.No nesesariamente bo mester ta e tata biológiko pa esaki.Wak aki bou si bo ta e tata of mama , esta hurídikamnete bieu,pa lei .


Bo ta e mama?

Segu lei bo ta mama di e yu:

  • E  muhé ku a duna e yu bida (Duna lus na e yu)
  • E  muhé ku a adoptá e yu 

Bo ta e tata?

Segun lei bo ta tata di e yu:

  • E hòmber ku ta kasá ku e mama durante periodo di nasementu di e yu
  • E hòmber ku a adoptá e yu
  • E hòmber ku na benefisio di e yu kartanan di paternidat ta keda duná
  • E hòmber ku a rekonosé e yu 
Outoridat paternal konhunto outomátikamente  segun lei. Den e siguiente situashonan :
  • Bo ta kasá kubo partner? Boso dos ta risibí outoridat paternal konhunto riba yunan ku ta nase den matrimonio.
  • Bo no ta kasá kubo partner? E yu for di nasementu ta kai bou di outoridat  di e mama.Bo ta risibí outoridat paternal konhunto na momentu kubo kasa ku bo partner.
  • Boso ta mayor pa medio di adopshon? E ora ei outomátikamente boso tin outoridat paternal konhunto.

Pidi outoridat paternal konhunto:

Bo no ta kasá i bo ke ta mayor hurídiko di e yu? Bo i e mama di e yu ke outoridat konhunto? Mester firma den e registro di outorisashon ku ambos di boso ta di akuerdo ku esaki.E petishon tin ku keda entregá na Korte.

E prosedura:

1.Rekonosé e yu:
E tata di e yu mester rekonosé esaki.Rekonosementu di yu ta un di e maneranan pa bira mayor hurídiko di e yu.

2. Kondishonnan pa apliká pa paternidat konhunto: 
E petishon ta keda aprobá bou di e siguiente kondishonnan:

  • mayornan ta hasi e petishon huntu
  • e mama ta mayor di edat
  • e otro mayor ta mayor di edat
  • esun ku ke outoridat riba e yu mester ta hurídikamente mayor di esaki
  • mayornan no ta ni tabata kasá
  • anteriormente no tabata tin outoridat paternal konhunto riba e yu 
  • ambos mayor nunka tabata bou di tutela
  • ambos mayor no tin trastorno mental severo ku ta pone ku nan no por tin outoridat riba e yu
  • outoridat di un di e mayornan no a terminá
  • no tin un terser persona
  • ku outoridat (voogd)
  • e ubikashon di e yu ta Aruba

Ken ta mayor? 
Ku mayor ta referí na mayornan hurídiko.Esakinan no mester ta mayornan biológiko..

3. Pidi outoridat konhunto:

Bo por entregá bo petishon por eksrito na balie di Korte.Bo mester di e siguiente dokumentonan:

  • Un kopia di akte di nasementu ku riba dje rekonosementu di e yu, apostiyá i no mas bieu ku 3 luna.
  • Kopia di ID di ambos mayor.
  • Uittreksel registro sivil di ambos mayor
  • Uittreksel registro sivil di yu(nan)
  • Riba e petishon mester bin un stampia di Afl 8,-
  • Ora entrega e petishon mester paga un Afl 50,- pa e deklarashon di Korte.

4. Konfirmashon of rechaso di outoridat konhunto:

Despues ku huntu boso a entrega e petishon i kumpli ku tur e kondishonan,bo ta risibi den 2 siman un deklarashon di e registo di Outorisashon.For di e momentu ei huntu boso tin outoridat riba e yu.

E grifier ta disidí riba e anotashonann den e registro di outorisashon.Si e grifier haña no ta kumpli ku e kondishonan, e no ta hasi anotashon den e registro.E ta splika dikon e ta rechasa di hasi esaki.Den e kaso aki por hasi apelashon riba hues, si dado kaso e grifier ta basa e rechaso riba e echo ku un di e mayornan tin un trastorno mental.Hues ta disidi e ora ei si tòg ta hasi e anotashonnan den e registro.

Komo tata bo ke tin paternidat konhunto pero e mama no ta di akuerdo? Bo no por hasi e petishon.Bo por bai hues i pidiele pa esaki.

Ehèmpel: 

Outoridat despues di divorsio

Huntu ku bo partner boso tin outoridat konhunto riba e muchanan? Si boso divorsia, ambos ta keda ku esaki.Si bo no ke esaki, bomester bai hues pa e por disidí serka kua mayor e yu ta bai.E hues ta aprobá esaki solamente si e ta di benefisio pa e yu.Hues ta disidi kua mayor ta haña e outoridat.Si un yu ta mayor di 12, Hues ta puntra e yu kiko ta su opinion den e kaso aki.

Si e mama ta menor di edat

En general e mama biológiko ta haña outoridat riba e yu.Esaki no ta ekaso si e mama ta manor di edat, ta bou di tutela of tin un trastorno mental ku ta pone ku no por outoridat riba e yu. Pabo tin outoridat riba bo yu bo mster tin 18 aña of mayor. Bo ta un mama di 16 of 17 aña, bo por pidi un hues pa dikta un deklarashon mayoritaria.E ta hasi esaki si e ta den benefisio di e mam i e yu.Komo mama bo ta mas hóben ku 16 aña? hues lo apuntá un Voogd.Un tata menor di edat por pidi un deklarashon mayoritaria. E por rekonosé e yu tambe.

Outoridat despues di morto di mayornan:
  • Si bo tin outoridat ku un otro mayor riba e yu, anto un di bos muri, e mayor na bisa solamente tin outoridat riba e yu
  • Komo mayor bo so tin outoridat? Tin un otro mayor na bida? si bo fayesé, hues ta disidí si abo ta haña outoridat riba e yu of si un otro persona.Por ehèmpel bo mayornan of mayornan dibo partner.
  • Si ambos mayor fayesé, hues ta disidí ken ta bira voogd (no outoridat) di e yu.Si den bo testament tin pará ken ta bira voogd na momentu kubo fayesé, e voogd apuntá ta kuminsa ku ròl aki manera bo fayesé.
Copyright 2019 Gemeenschappelijk Hof van Justitie
Menu